Μέσα από τα κινήματα προστασίας των καταναλωτών που έχουν εξελιχθεί και αναπτυχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες διασφαλίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα του καταναλωτή, τα οποία και ήταν απότοκο της δράσης αυτών των οργανωμένων συνόλων και της πίεσης που άσκησαν στα κέντρα λήψεως αποφάσεων.
Αυτή η παγκόσμια προσπάθεια για την προστασία και την προάσπιση των συμφερόντων των καταναλωτών επιβραβεύτηκε από τη Διεθνή Κοινότητα και αντικατοπτρίζεται ευρέως στις κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1985 (ψήφισμα 39/248) για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών.
Το εν λόγω ψήφισμα δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες περιγράφουν τα οκτώ θεμελιώδη δικαιώματα των καταναλωτών και έγιναν δεκτές από τις κυβερνήσεις όλων των κρατών μελών του ΟΗΕ.
Ακολουθεί μια περίληψη από τη Διεθνή των Καταναλωτών (Consumers International) για τη φιλοσοφία των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών:
- Το Δικαίωμα για Ασφάλεια
Το δικαίωμα του καταναλωτή για προστασία της ασφάλειας και της υγείας του από τα ίδια τα προϊόντα, τις διαδικασίες παραγωγής τους, αλλά και υπηρεσίες που μπορεί να λαμβάνει ο καταναλωτής. Tο δικαίωμα αυτό του καταναλωτή είναι τόσο για την μακροπρόθεσμη, όσο και για την μεσοπρόθεσμη κάλυψη των αναγκών του. - Το Δικαίωμα στην Πληροφόρηση
Το δικαίωμα να δίνονται τα απαραίτητα στοιχεία που να επιτρέπουν στον καταναλωτή να προβεί σε μια συνειδητή επιλογή ή απόφαση αγοράς. Θα πρέπει να παρέχονται επαρκείς πληροφορίες που να επιτρέπουν στον καταναλωτή να ενεργεί με σύνεση και υπευθυνότητα. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και το Δικαίωμα του Καταναλωτή για προστασία από παραπλανητικές πληροφορίες είτε αυτές περιλαμβάνονται στη διαφήμιση ή σε ανακριβή δημοσιεύματα, την επισήμανση, τη συσκευασία ή σε άλλα μέσα. - Το Δικαίωμα στην Επιλογή
Το δικαίωμα της επιλογής προϊόντων και υπηρεσιών σε ανταγωνιστικές τιμές και, στην περίπτωση των μονοπωλίων, την εξασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας και εξυπηρέτησης σε μια δίκαιη τιμή. - Το Δικαίωμα στην Εκπροσώπηση
Το δικαίωμα υποστήριξης των συμφερόντων του, με την παρέμβαση και τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση και εκτέλεση των οικονομικών και άλλων πολιτικών. Περιλαμβάνει το δικαίωμα της εκπροσώπησης σε κυβερνητικά και άλλα σώματα λήψης αποφάσεων, καθώς και στην ανάπτυξη των προϊόντων και υπηρεσιών πριν την παραγωγή ή εγκατάστασή τους. - Το Δικαίωμα για Επανόρθωση/Αποζημίωση
Το δικαίωμα σε μια δίκαιη διευθέτηση των αξιώσεων του καταναλωτή. Περιλαμβάνει το δικαίωμα να λάβει αποζημίωση για κακής ποιότητας αγαθά ή μη ικανοποιητικές υπηρεσίες και τη διαθεσιμότητα των αποδεκτών μορφών νομικής συνδρομής, όπου είναι απαραίτητο. - Το Δικαίωμα στην Εκπαίδευση
Το δικαίωμα απόκτησης των γνώσεων και των δεξιοτήτων για να είναι ένας ενημερωμένος καταναλωτής σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Το δικαίωμα στην εκπαίδευση των καταναλωτών ενσωματώνει το δικαίωμα στη γνώση και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την ανάληψη δράσης για να επηρεάσει τους παράγοντες, που επηρεάζουν τις αποφάσεις των καταναλωτών. - Το Δικαίωμα για την ικανοποίηση των Βασικών Αναγκών
Το δικαίωμα σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, τα οποία εγγυώνται την επιβίωση.Περιλαμβάνει επαρκή τροφή, ένδυση, στέγη, υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και την αποχέτευση. - Το Δικαίωμα για ένα καθαρό Περιβάλλον
Το δικαίωμα σε ένα φυσικό περιβάλλον που θα βελτιώνει την ποιότητα της ζωής. Περιλαμβάνει την προστασία από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους κατά την οποία το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει. Αναγνωρίζεται η ανάγκη για την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.
